Kleopatra – to imię każdemu kojarzy się jednoznacznie. Ostatnia królowa starożytnego Egiptu, wybitna władczyni, niezwykła kobieta, która zmieniła historię. Wciąż nie wiemy, jak wyglądała, ale źródła zgadzają się co do jej niezwykłej piękności. W nowej książce Alberto Angeli Kleopatra ożywa i opowiada swoją historię.
Kleopatra Wielka, bo tak ją nazywano, żyła między 69 a 30 rokiem p.n.e. Miała fascynujące życie – poślubiła dwóch swoich braci, z których jednego zamordowała, związała się najpierw z Juliuszem Cezarem, a potem z Markiem Antoniuszem. Była świadkiem i czynną uczestniczką rozgrywek politycznych, które – jak przekonuje Alberto Angela – zadecydowały o losie nie tylko współczesnej Europy, ale całego świata. Jego książka opowiada o ostatnich czternastu latach życia Kleopatry, od 44 r. p.n.e., gdy zginął Cezar, do samobójczej śmierci królowej w roku 30 p.n.e.
Podtytuł książki to „Królowa, która rzuciła wyzwanie Rzymowi i zdobyła wieczną sławę” – rzeczywiście, Kleopatrę poznajemy w Wiecznym Mieście, gdzie przebywa na zaproszenie Juliusza Cezara i gdzie poznaje po jego śmierci Marka Antoniusza. Jej życie w ostatnich latach koncentrowało się na wojnie domowej w Rzymie, a także sojuszu i romansie z Antoniuszem, których rozkwit obserwujemy w książce. Co jest niezwykłe w pisarstwie włoskiego dziennikarza to to, że „Kleopatra” nie jest po prostu książką historyczną, suchym sprawozdaniem faktów naszpikowanym datami i nazwiskami, które za zadanie ma jedynie przekazać wiedzę. Myślę, że Angela postawił sobie za cel zafascynować nas postaciami, które należą przecież do zamierzchłej przeszłości i udaje mu się to!
Autor wlewa w swoich bohaterów myśli i emocje, rozterki i tęsknotę, dzięki czemu nie pozostają nam obojętni. Oczywiście „Kleopatra” to nie powieść, a wciąż książka historyczna, w całości oparta na faktach, źródłach archiwalnych i najnowszych odkryciach naukowych, niemniej jest w niej coś, co wciąga, mimo że przecież doskonale znamy zakończenie. Angela posługuje się fabularyzowanym stylem, który pozwala nam lepiej wczuć się w narrację i rzeczywiście przenosi nas w czasy zmierzchu republiki rzymskiej. Tło społeczno-obyczajowe zostało opisane bogato i wiernie, bazując na tym, jak możemy je sobie wyobrażać w oparciu o badania naukowe i źródłowe.
Kleopatra w tym wszystkim jawi się jako wykształcona, inteligentna władczyni. Potoczna opinia o niej opiera się o przekonanie, że sukcesy osiągała, uwodząc potężnych mężczyzn – Angela odrzuca ten pomysł, przedstawiając Kleopatrę przede wszystkim jako wybitnego stratega. Jak słusznie zauważa, na najwyższych szczeblach władzy była jedyną kobietą otoczoną mężczyznami. Do przeżycia i pokierowania swoim ludem nie wystarczyłby jej fizyczny seksapil – z pewnością miała w sobie coś o wiele ciekawszego. Bystry umysł? Magnetyzującą osobowość? Nieustępliwy charakter? Autor stara się rozwikłać tę zagadkę, ale przede wszystkim odziera wielką królową z krzywdzącego stereotypu uwodzicielki, który z pewnością ma swoje źródło również w filmowych adaptacjach jej historii. Jeśli pamiętacie Kleopatrę w interpretacji Elizabeth Taylor czy Vivien Leigh to świetnie, ale zapewniam, że Kleopatra Alberto Angeli ma do zaoferowania dużo więcej!
Autor stawia tezę, że Kleopatra odmieniła losy świata, a jej wpływ na politykę europejską i spór między Oktawianem a Antoniuszem był tak znaczący, że bez niej dzisiejsza Europa nie wyglądałaby tak samo. To bardzo prawdopodobne! Jednak nowa biografia Kleopatry opowiada nie tylko o polityce, ale też o ludziach, o ich pragnieniach i miłości, żądzy władzy i odwadze, opowiada w dużej mierze o emocjach, co wcale nie zdarza się tak często w literaturze historycznej. Myślę, że dzięki temu „Kleopatrę” pokochają również fani powieści historycznych i po prostu dobrych opowieści, którzy z historią niewiele mają wspólnego. Jeśli tylko jesteście gotowi zmierzyć się z obszernymi opisami, na pewno „Kleopatra” może was zachwycić, bo nawet po dwóch tysiącleciach jej bohaterka ma w sobie coś niezwykłego – tajemnicę i niespotykany urok, który zaczarował i nadal uwodzi wiele osób.
Autor: Alberto Angelo
Tytuł: „Kleopatra”
Tłumaczenie: Tomasz Kwiecień
Wydawca: Wydawnictwo Czytelnik
Data wydania: 14 kwietnia 2020 roku
Liczba stron: 412
ISBN: 9788307035000