Wśród dziesiątków górskich książek dostępnych na rynku można powiedzieć, że brakuje pozycji podsumowujących działalność wysokogórską, które zbierają informacje na temat wspinaczy z całego świata i kamieni milowych himalaizmu. Jedną z nich jest „Upadek olbrzymów” Maurice’a Issermana i Stewarta Weavera. Niedawno dołączyli do niego „Zdobywcy”, przepiękny album, który powinien mieć w domu każdy pasjonat wspinaczki!
„Zdobywcy. Ludzie, szczyty, wyprawy” to pozycja zbierająca informacje z całej historii wspinaczek górskich na świecie. Album został podzielony na pięć części. W pierwszej, wprowadzającej, zapoznajemy się z początkami ludzkiej fascynacji górami, ale nie mam tutaj na myśli wspinaczy z lat 20. i 30. ubiegłego wieku. Autorzy cofnęli się w o wiele bardziej odległą przeszłość i dzięki temu mamy szansę dowiedzieć się, dlaczego w górach spoczywają ciała sprzed kilku tysięcy lat, jak Hannibal przedostał się przez Alpy i kiedy w górach zaczęły się pojawiać pierwsze klasztory. Kolejna część poświęcona jest już czasom nieco nam bliższym – obserwujemy w niej, jak rozkwit nauki w XVIII i XIX wieku przyczynił się do ekspansji ludzi w coraz wyżej położone miejsca. Rozwój geologii i glacjologii czy nowe teorie dotyczące powstania i wieku Ziemi spowodowały, że badacze chcieli dotknąć gór, zbadać je, obserwowali panujące w nich warunki.
Zasadniczą część książki stanowi opis eksploracji Alp i Himalajów. Podobnie jak wcześniej, tutaj też najważniejsze są biogramy wspinaczy i ludzi gór. W tym albumie tekstu jest naprawdę dużo i jako osoba, która całkiem sporo przeczytała na temat himalaizmu, muszę przyznać, że książka zawiera niemałą porcję wiedzy. Każda osoba została przedstawiona krótko, na jednej-dwóch stronach, ale po zapoznaniu się z biogramem znamy jej historię, najważniejsze fakty i ciekawostki, dokonania w górach. Na ogromny plus działa fakt, że w książce oprócz znanych postaci przywoływane jest całe mnóstwo mniej popularnych zdobywców górskich szczytów – znajdziemy tutaj łącznie ponad sto krótkich biografii i jestem przekonany, że każdy znajdzie nowe dla siebie informacje. Nie zabrakło oczywiście wątku polskiego – na kartach książki spotkamy trójkę polskich himalaistów, czyli Wandę Rutkiewicz, Jerzego Kukuczkę i Wojciecha Kurtykę.
Jednak „Zdobywcy” to nie tylko ludzie. To także, jak głosi podtytuł, szczyty i wyprawy. W albumie znajdziemy również rozdziały na temat szeroko pojętej kultury górskiej i wypraw wysokogórskich. Możemy prześledzić, jak zmieniało się przedstawianie gór w literaturze i malarstwie, dowiedzieć się, jaką symbolikę przypisuje się górom w różnych religiach i wierzeniach, kim są Szerpowie, jak wygląda historia kobiecego wspinania się w górach czy jak ewoluował na przestrzeni setek lat sprzęt wspinaczkowy. Publikacja powstała we współpracy z Królewskim Towarzystwem Geograficznym oraz Alpine Club, więc merytorycznie została przygotowana i opracowana bardzo rzetelnie. Dodatkowo co jakiś czas natrafić można na „Portret góry”, w którym autorzy opisali historię zdobywania i ciekawostki dotyczące różnych gór na świecie, np. Mont Blanc, Kilimandżaro czy Mount Everestu. Swoją drogą stworzenie drugiego takiego albumu poświęconego w większej mierze różnym szczytom byłoby moim zdaniem świetnym pomysłem – podejrzewam, że górskie pasma kryją jeszcze mnóstwo tajemnic i historii wartych opowiedzenia.
W końcu nie można nie wspomnieć o przepięknym wydaniu „Zdobywców” – książka zapiera dech w piersi, gdy tylko bierzemy ją do ręki po raz pierwszy. Duży format, twarda oprawa i setki fantastycznych fotografii sprawiają, że czytanie to sama przyjemność! Autorzy naprawdę zadbali o szatę graficzną. Zamieścili w tekście bardzo dużo zdjęć, zarówno współczesnych, jak i archiwalnych, których często brakuje w biografiach lub wspomnieniach wspinaczy. Fotografie to nie tylko ładne widoczki – możemy obejrzeć przedmioty związane z przedstawianymi himalaistami, ich samych, wykonywane przez nich rysunki, stare mapy i szkice, infografiki przedstawiające opisywane drogi przejść i wiele innych materiałów. To bardzo ułatwia lekturę i pozwala świetnie wyobrazić sobie, o czym czytamy. Wielkie brawa dla autorów i wydawcy za zadbanie o szatę graficzną „Zdobywców”!
Autor: autor zbiorowy
Tytuł: „Zdobywcy. Ludzie, szczyty, wyprawy”
Tłumaczenie: Maciej Jakub Jabłoński
Wydawca: Wydawnictwo Burda Media
Data wydania: 14 października 2020 roku
Liczba stron: 360
ISBN: 9788380537705